Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι πόροι νερού παγκοσμίως μειώνονται ενώ ταυτόχρονα η ζήτηση αυξάνει.Κυβερνήσεις ,επιστήμονες και οργανισμοί μελετούν τα δεδομένα και τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες περιορισμού του φαινομένου με βασικό σύμμαχο την τεχνολογία. Βασικός στόχος είναι η αύξηση των αποθεμάτων πόσιμου νερού και η πρόσβαση του πληθυσμού σε αυτό.
Η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση του γκρίζου και μαύρου νερού αποτελεί βασική προϋπόθεση στην μείωση κατανάλωσης καθαρού-πόσιμου νερού και εφαρμόζεται παγκοσμίως.Το γκρίζο νερό προέρχεται από τα λύματα της κουζίνας,του μπάνιου και του πλυντηρίου ρούχων.Το μαύρο νερό είναι το νερό της τουαλέτας. Ανάλογα με την τελική χρήση γίνεται αντίστοιχα και η επεξεργασία του νερού με κύριες εφαρμογές, το πότισμα κήπων και καλλιεργειών,την πυρόσβεση,την τουαλέτα και το πλύσιμο αυλών και αυτοκινήτων.Η ανακύκλωση γίνεται σε ειδικές εγκαταστάσεις και το νερό για να χρησιμοποιηθεί περνάει από βιολογικό καθαρισμό.
Στην Ελλάδα δεν διαχωρίζονται τα γκρίζα νερά καθώς δεν υπάρχει τέτοιος σχεδιασμός στα κτήρια οπότε όλα τα λύματα από τις εγκαταστάσεις των σπιτιών καταλήγουν στις αποχετεύσεις (αστικά λύματα), όπου μετά από επεξεργασία απελευθερώνονται στο περιβάλλον. Στην χώρα μας δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για την επαναχρησιμοποίηση γκρίζου νερού εκτός από το ΦΕΚ 354/Β/2011 (ΚΥΑ 145116/2011), όπου ορίζεται η αστική και περιαστική επαναχρησιμοποίηση του νερού εκτός από πόση,κολύμβηση και οικιακές δραστηριότητες.Πρόσφατα, ανακοινώθηκαν από τον δημόσιο οργανισμό ύδρευσης σχέδια κατασκευής εγκαταστάσεων ανακύκλωσης για άρδευση και βιομηχανική χρήση ώστε να περιοριστεί η χρήση του πόσιμου νερού. Στόχος, είναι να αξιοποιηθεί το νερό από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων (βιολογικοί) που βρίσκονται στην Ψυττάλεια, Μεταμόρφωση,στο Θριάσιο Πεδίο και σε άλλες περιοχές. Αντίστοιχες εγκαταστάσεις σχεδιάζονται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ώστε το νερό εκροής από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων να διατίθεται για την άρδευση καλλιεργειών.
Η ανακύκλωση του βρόχινου νερού μπορεί να μην είναι τόσο διαδεδομένη αλλά για την χρήση του οι διαδικασίες είναι πιο απλές καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία. Στην χώρα μας αρκετές κατοικίες, ξενοδοχεία κάμπινγκ κ.α., έχουν εγκαταστήσει συστήματα βιολογικών ή συστήματα συλλογής βρόχινου νερού, στα πλαίσια εξοικονόμησης καθώς συνήθως, το κόστος δεν είναι απαγορευτικό.
Άλλη γνωστή μέθοδος ανακύκλωσης νερού είναι η αφαλάτωση και το νερό που προκύπτει μπορεί να είναι πόσιμο. Μελέτες όμως δείχνουν, ότι πρόκειται για διαδικασία με αρνητικές συνέπειες στα οικοσυστήματα στα οποία εφαρμόζεται ενώ ταυτόχρονα είναι ιδιαίτερα κοστοβόρα . Δεν είναι τυχαίο ότι τα μεγαλύτερα εργοστάσια βρίσκονται σε χώρες με μεγάλα ενεργειακά αποθέματα όπως Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, ΗΠΑ και Ενωμένα Εθνικά Εμιράτα.Όμως και χώρες άλλες χώρες, όπως η Κύπρος, τα τελευταία χρόνια επενδύουν ολοένα και περισσότερο στην επεξεργασία αφαλατωμένου νερού για άρδευση αλλά και για πόση.Στην Ελλάδα, υπάρχουν μικρές μονάδες αφαλάτωσης στην Σύρο, Νίσυρο,Μήλο και Αίγινα και ίσως στο μέλλον η συγκεκριμένη μέθοδος επεξεργασίας νερού να δώσει λύση έστω και επικουρικά στο πρόβλημα λειψυδρίας .
Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί τεχνολογία (αντίστροφη όσμωση) για την παραγωγή πόσιμου νερού από επεξεργασμένα λύματα. Σίγουρα η ιδέα και μόνο είναι ιδιαίτερα αποκρουστική αλλά το νερό επεξεργάζεται σε πολλά στάδια και παραμένει για αρκετό διάστημα πριν καταναλωθεί, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα του. Προφανώς, σε όλα τα στάδια καθαρισμού του νερού εφαρμόζονται πρωτόκολλα διασφάλισης ποιότητας και στις χώρες όπου εφαρμόζεται (ΗΠΑ,Αφρική,Αυστραλία κ.α.) η νομοθεσία καθορίζει τα επιτρεπόμενα όρια και τις διαδικασίες.
Όλες οι παραπάνω πληροφορίες είναι πολύ χρήσιμες καθώς η κλιματική αλλαγή αναγκάζει τους επιστήμονες αλλά και τις κυβερνήσεις να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Δεν ξεχνάμε όμως ότι η καλύτερη λύση για την ανακύκλωση είναι η πρόληψη! Το ίδιο ισχύει και για την ανακύκλωση νερού..Φροντίζουμε να μην σπαταλάμε το νερό, ειδικά σε περιόδους υψηλής κατανάλωσης, όπως είναι το Καλοκαίρι ενώ ταυτόχρονα αλλάζουμε συνήθειες που θα μας βοηθήσουν στην εξοικονόμηση του. Για παράδειγμα, όταν πλένουμε τα χέρια ή τα δόντια μας μπορούμε να μαζέψουμε το νερό σε λεκάνη και να το ρίξουμε στην τουαλέτα. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και με το νερό από το πλύσιμο των πιάτων ή του πλυντηρίου. Προφανώς, δεν αφήνουμε το νερό να τρέχει άσκοπα, ελέγχουμε για διαρροές το καζανάκι και τις βρύσες και αποφεύγουμε να γεμίζουμε την μπανιέρα για να πλυθούμε. Για το πότισμα φυτών και καλλιεργειών συμβουλευόμαστε ειδικούς για να βρούμε εναλλακτικές λύσεις ώστε να μην καταναλώνουμε πόσιμο νερό. Προτιμάμε το πλύσιμο σε γεμάτο πλυντήριο και όχι το πλύσιμο στο χέρι.Περισσότερες οδηγίες για την εξοικονόμηση νερού από την ΔΕΥΑΗ θα βρείτε παρακάτω.
